در گفتگو با روزنامه آرمان:
۲۲ دي 1397
حذف صفرهای پول در کشورهای دنیا امری نوین نیست، اما اگر زیرساخت حذف صفرها آماده نباشد نه تنها مساله‌ای را حل نمی‌کند بلکه بر مسائل اضافه می‌کند. نخستین ویژگی اینکه اقتصاد در شرایط رکود به‌خصوص رکود تورمی نباشد. دوم، اینکه اقتصاد به دالان رونق کشیده شده باشد. یعنی همه بازارها اعم از پول، سرمایه، کالا، ارز و تولید در یک شرایط بهینه قرار گرفته باشند، به گونه‌ای که کسی از این بازارها فراری نیست و یکی از این بازارها بر بازار دیگر مقدم نیست بلکه بازارها با هم و در کنار هم حرکت می‌کنند. سومین ویژگی این است که تورم وجود نداشته باشد. یعنی در شرایطی باشیم که تورم به سمت پایین و تک رقمی شده باشد. ضمن اینکه تکلیف نقدینگی روشن شده باشد و اینگونه نباشد که خلق پول توسط بانک‌ها بدون رویه تداوم یابد که این بر تنوره نقدینگی بیفزاید و نتیجه‌اش مواجهه با تورم باشد. این عوامل در کنار عوامل دیگری مثل فضای کسب و کار که از هرگونه محدودیتی مبرا باشد، ضروری است. رئیس کل بانک مرکزی در باب حذف صفر از پول عنوان کرد که هر کاری می‌خواهیم بکنیم، می‌گویند شرایطش مهیا نیست! ولی مگر ما می‌توانیم از 5 ساله‌ها توقع داشته باشیم که زاد و ولد کند یا باید به سن بلوغ رسیده باشد؟ در اقتصاد هم باید برای انجام یک کار زیربنایی و اساسی شرایط مهیا شود که در اینصورت نتیجه بخش خواهد بود همانطور که تاکنون حدود 50 کشور بعد از جنگ جهانی دست به این کار زده‌اند. یکسری کشورها مثل برزیل تا شش بار حذف صفر را تداوم دادند. اکنون زامبیا و ونزوئلا مرتب دست به حذف صفر می‌زنند. ترکیه شش صفر را حذف کرد و موفق شد. به‌خاطر اینکه اقتصادش در وضعیت رونق قرار گرفت و تورم هم تحت کنترل قرار گرفته بود ولی دولت ما چه برنامه اقتصادی دارد؟ بودجه سال 98 چه تحولی در شرایطی که تحریم هستیم، آماده کرده؟ بنابراین تا زمانی که یک برنامه منسجم اقتصادی نداشته باشیم و اقتصاد ما در بازارهایش جزیره‌ای عمل کند، برای اصلاح ساختارش نمی‌تواند موفق باشد. به همین دلیل است که در حذف صفرها باید به مهیا بودن شرایط توجه کنیم. حتی وزارت اقتصاد و دارایی هم عنوان کرد که موضوع را بررسی خواهد کرد. ولی یک امر به این مهمی قبل از اینکه توسط تیم اقتصادی بررسی شود و وفاق لازم وجود داشته باشد در دولت مطرح می‌شود. اگر زمینه اجرا فراهم نشود، مردم در این شرایط اذیت خواهند شد و با این روند و برنامه‌ریزی و میزان نقدینگی و تورم باید مدتی دیگر بگذرد تا صفرهای دیگری هم حذف کنید. بهتر است قبل از اینکه این کار صورت بگیرد، وقت و انرژی دولت در ساختارهای اصلی اقتصادی صرف شود. هرچند این امر را در راستای اصلاح نظام بانکی تلقی می‌کنند ولی این واحد پولی کشور است و ربطی به نظام بانکی ندارد، جزو وظایف نظام بانکی نیست و مربوط به خود بانک مرکزی است و نه بانک‌های تجاری. دولت باید زیرساخت را با برنامه درستی پیش ببرد و وقتی تورم کاهش پیدا کرد و فضای کسب و کار رو به بهبود رفت و به رشد اقتصادی رسیدیم، دست به این کار بزند. اکنون در شرایطی هستیم که تا پایان سال رشد اقتصادی نخواهیم داشت. پیش‌بینی‌ها حکایت از این دارد که رفاه اجتماعی و درآمد ملی و درآمد سرانه مردم در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و حالا در این شرایط از حذف چهار صفر سخن بگوییم. هرچند زمانی که در بانک مرکزی بودم، گروه‌های کارشناسی زحمات زیادی بابت حذف صفرها کشیدند. این پروژه همان زمان که در بانک مرکزی بودیم هم مطرح شد، اما به صورت یک کار کارشناسی صورت گرفت. ما با حذف صفرها ذاتا مخالف نیستیم بلکه مقطع زمانی اجرای آن را بحث داریم که تیم اقتصادی دولت به موضوعات اصلی و کلیدی مثل اشتغال بپردازند و بعد از آن برای حذف صفرها زمان خواهد برد.