در گفتگو با روزنامه آرمان:
۲۸ اسفند 1397
آرمان- گروه اقتصادی: بسیاری از کارشناسان 1397 را «سال سخت اقتصاد» می‌دانند. در این سال، بازارهای مختلف با فراز و نشیب زیادی مواجه شدند. حال، در آستانه سال جدید به‌نظر می‌رسد دولت تنگناهای جدیدتر و جدی‌تری پیش‌رو دارد. اقتصاددانان و تحلیلگران مسائل اقتصادی در یادداشت‌هایی که به «آرمان» ارائه کرده‌اند، نقشه راه دولت را ترسیم و اولویت‌های اقتصادی را تعریف می‌کنند که در ادامه تحلیل آنها را می‌خوانید.
بیش از چهار دهه است که بحث اقتصاد بدون نفت مطرح است، هرچند این موضوع کلیدی و ساختاری است، اما هیچ‌کدام از دولت‌ها به آن توجهی نشان نداده‌اند. به همین دلیل از بیرون شوک‌های جدی به اقتصاد کشورمان وارد می‌شود که یکی از آنها بحث تحریم‌هاست. علت آن هم به این برمی‌گردد که دولت‌های مختلف این موضوع را جدی نگرفته‌اند و بنابراین امید می‌رود که کشور در سال 98 به‌خصوص در بخش هزینه‌های جاری بدون نفت اداره شود و درآمدهای حاصل از آن را به فعالیت‌های زیربنایی اختصاص دهیم. بنابراین در سال98، باید تلاش کنیم تا ظرف سه سال، یعنی در سال اول30درصد درآمدهای نفتی برای هزینه‌های جاری مورد بهره‌برداری قرار گیرد، در سال دوم 60درصد و در سال سوم 100درصد هزینه‌های جاری از درآمدهای نفتی فاصله بگیرد. نکته بعدی مربوط به فضای کسب و کار است که با محدودیت‌های جدی مواجه است. دولت باید براساس یک مصوبه تمام محدودیت‌ها را لغو کند و حتی اگر مسبب محدودیت‌ها قوه مقننه بوده است، دولت باید حذف محدودیت‌ها را به مجلس پیشنهاد کند. این کمکی است که می‌تواند نقدینگی موجود در اقتصاد را که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به 20هزار هزار‌میلیارد تومان برسد، به حرکت دربیارود. بسیاری از جوانان نقدینگی لازم را در اختیار ندارند تا بتوانند فضای مناسبی برای کسب و کار ایجاد کنند. این موضوعی است که باعث می‌شود نقدینگی در تولید، فعالیت‌های دانش‌بنیان و همچنین در امور خدماتی با ارزش افزوده بالا مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، اصلاح بازارهای مالی و در رأس آن اصلاح نظام بانکداری کشور باید مورد توجه قرار گیرد. درحال حاضر 90درصد نقدینگی در اختیار حدود 10درصد افراد جامعه است که به‌هیچ عنوان عادلانه نیست. همچنین، بحث صادرات غیرنفتی اهمیت بسیاری دارد که در این راستا باید گام‌هایی در زمینه شکل‌گیری مدارس صادراتی برداشت تا با فرهنگسازی، مردم بتوانند به‌صورت آکادمیک با حوزه‌های صادراتی آشنا شوند. ما در حوزه صادرات بسیار عقب‌ماندگی داریم و کالاهای ارزان با رانت صادر می‌شود و محصولات صنعتی نداریم. به‌هر حال ما نمی‌توانیم یک معجزه یک‌شبه را از حوزه اقتصاد در سال آینده انتظار داشته باشیم. از تورم نهراسیم، بلکه باید از رکود ترسید. برای اینکه اقتصاد رونق بگیرد، لازمه آن تورم است. بنابراین اقتصاد را به سمت رکود نکشانیم، رکود بیماری‌ای است که جامعه را افسرده و خلاقیت‌ها را پاک می‌کند. نکته آخر شکل‌گیری پیمان‌های پولی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
* اقتصاددان