در گفتگو با روزنامه جهان صنعت:
1398/12/13
گسترش ویروس کرونا و موج نگرانی‌های شکل‌گرفته پس از آن، شرایط ویژه‌ای را برای اقتصاد ایران رقم زده است. در وضعیت کنونی بسیاری از کسب‌و‌کارها بر زمین مانده و تقاضای چندانی برای تولیدات بنگاه‌های اقتصادی وجود ندارد. این موضوع زیان‌ده شدن کسب‌و‌کارهای خرد و کوچک را حتمی کرده است در حالی که این فعالان با وقفه درآمدی مواجه می‌شوند، اما هزینه‌هایی همچون پرداخت قبوض، پرداخت حقوق و دستمزد، پرداخت اجاره‌بها و پرداخت مالیات از سوی آنها به قوت خود باقی است.از جمله رسالت‌های اصلی نظام بانکی در چنین شرایطی حمایت از اشخاص حقیقی و حقوقی برای جبران هزینه‌های تحمیل‌شده بر آنها و همچنین اعطای تسهیلات و اعتبارات کم‌بهره به کسب‌و‌کارهای کوچک برای ممانعت از زیان‌ده شدن آنهاست.
از این‌رو انتظار می‌رود نظام بانکی به تعامل سازنده با مشتریان خود دست بزند و شرایط وصول اقساط وام را طبق دستورالعمل بانک مرکزی برای آنها تسهیل کند. عدم دریافت سود اضافه از تسهیلاتی که در سررسید خود بازپرداخت نمی‌شوند و همچنین بخشودگی جرایم دیرکرد در وصول وام و تسهیلات اقدامات مهم دیگری است که باید در دستور کار نظام بانکی قرار گیرد.
با وجود چالش‌هایی که همواره گریبان‌گیر بانک‌ها بوده است، در این برهه زمانی امکان حمایت از اشخاص حقیقی و حقوقی از سوی شبکه بانکی وجود دارد. از آنجا که بانک‌ها در نیمه دوم سال جاری نرخ تسهیلات را به میزانی بالاتر از قیمت تمام‌شده پول دریافت کرده‌اند، توان لازم برای اجرای دستورالعمل بانک مرکزی را دارند. بالا بودن میزان تقاضا برای خرید سهام بانک‌ها نیز موید وضعیت مناسب بانک‌هاست که ریشه در دریافت نرخ سود تسهیلات بالاتر از نرخ قانونی آن دارد.با این حال نظام بانکی تنها در برهه زمانی کوتاه‌مدتی قادر به حمایت از بنگاه‌های تولیدی و کسب‌و‌کارها خواهد بود و اگر دامنه این موضوع گسترده‌تر شود، دولت موظف است منابع مالی لازم را در اختیار بانک‌ها قرار دهد تا نظام بانکی قادر به حمایت از اشخاص حقیقی و حقوقی شود.علاوه بر نظام بانکی، بیمه‌های اجتماعی نیز مسوولیت مهمی در این شرایط برعهده دارند.
بر این اساس بیمه‌های اجتماعی لازم است مهلت پرداخت حق بیمه ماهانه واحدهای تولیدی و کسب‌و‌کارها را تمدید کنند. از سوی دیگر سازمان مالیاتی نیز باید حداقل به مدت سه ماه واحدهای تولیدی و کسب‌و‌کارها را مشمول بخشودگی مالیاتی کند.از آنجا که مرتفع شدن اپیدمی کرونا زمانبر است، انتظار این است که این مجموعه اقدامات به صورت سازمان‌یافته‌تری در دستور کار دولت قرار گیرد تا با وفاق ملی بتوانیم به سلامت از این شرایط عبور کنیم.
* اقتصاددان