ارايه شده براى روزنامه ى فرهيختگان سه شنبه ٩٢/١١/٠١ آثار لغو تحریم در گرو تصمیمات داخلی   حیدر مستخدمین‌حسینی/ کار‌شناس امور بانکی     قطعا توافق ژنو و لغو بخشی از تحریم‌ها بر چارچوب اقتصاد کشور اثر‌گذار است. حوزه‌هایی نظیر پتروشیمی و خودرو نسبت به قبل آزادی عمل بیشتری پیدا می‌کنند و این می‌تواند چشم‌انداز این دو صنعت را در عرصه افزایش تولید، ایجاد اشتغال و رشد درآمد ارزی محقق کند. اما اینکه بعد از لغو تحریم‌ها و در بازه کوتاه بازار‌هایی نظیر ارز چه واکنشی خواهند داشت یا اینکه چه نرخی برای ارز رقم می‌خورد، به تصمیمات بعدی اقتصاد ایران برمی‌گردد. اینکه در کنار لغو تحریم‌ها چه استراتژی‌ای در داخل خواهیم داشت و آیا تولید رونق پیدا می‌کند و ارزش پول ملی بیشتر می‌شود. در واقع نرخ تعادلی ارز در گروی یک اقتصاد پویا است. پس نمی‌توان به کاهش ۵۰ یا ۱۰۰ تومانی نرخ ارز دلخوش بود بلکه باید انتظار رشد تولید و صادرات را داشت تا منابع ارزی کافی به کشور بیاید. از طرفی اگر با شرایط فعلی اقتصاد از نرخی کمتر از نرخ فعلی ارز استقبال کنیم قطعا آسیب آن دوچندان است و شوکی دوباره مشکلاتی به بدنه اقتصاد وارد می‌شود. از همین رو رئیس کل بانک مرکزی دغدغه کاهش یکباره نرخ ارز را عنوان کرده است. در واقع اقتصاد ما تحمل تداوم کاهش نرخ ارز را با شیبی که در روز گذشته شاهد بودیم، ندارد. از همین رو باید چشم به اقداماتی داشت که همگام با لغو تحریم‌ها صورت می‌گیرد. اما اینکه بازار سرمایه چرا در این روز دوباره افت شاخص داشت، بحث دیگری است. البته به نظر می‌رسد جای نگرانی ندارد. چراکه بازار سرمایه با ارز ۱۰۰۰ تومانی، ۱۵۰ میلیارد دلار ارزش داشت و با ارز ۳۰۰۰ تومانی‌‌ همان ارزش را حفظ کرد. در حالی که رشد شاخص بورس در یک سال اخیر هیچ ارتباطی به تولید نداشته و بنگاه‌های تولیدی از تمام توان بهره نمی‌بردند. حال در نظر بگیرید راه برای توسعه تولید باز شده و این به معنای واقعی شدن رشد بازار سرمایه است. قطعا همراهی و همگامی موثر با لغو تحریم‌ها شاخص بورس را دوباره به اوج می‌برد اما این‌بار با تولید محور بودن اقتصاد خواهد بود نه بر پایه کاهش ارزش پول ملی چراکه با لغو تحریم‌ها قیمت‌ها در بازار با عرضه بیشتر متعادل می‌شود و چرخ تولید می‌چرخد. آن زمان نرخ ارزی متعادل و البته رشد شاخص واقعی را نیز خواهیم داشت.   ٩٢/١١/٠١