در گفتگو با روزنامه ى آرمان دوشنبه ٩٤/٤/٨   معافيت مالياتي برداشته شود      آرمان- فريبا نهاوندي: هر چند در همه جاي دنيا مساله فرار مالياتي مطرح است اما آنطور كه بررسي‌ها نشان مي‌دهد اين مساله در كشور ما فراگير‌تر است. بهمن سال گذشته علي عسگري رئيس سازمان مالياتي رقم فرار مالياتي در ايران را ۱۱ هزارميلياردتومان برآوردكرد كه مربوط به بخش خاكستري و سياه اقتصاد و فعاليت‌هاي مخوف مي‌شود. اين رقم نجومي خود نشان‌دهنده تبعاتي است كه فرار مالياتي بر اقتصاد كشور مي‌گذارد. يك كارشناس مسائل اقتصادي در گفت‌وگو با آرمان تبعات اقتصادي ماليات نپرداختن را بررسي مي‌كند. حيدر مستخدمين حسيني معتقد است: اگر دولت بخواهد از يك سلامت درآمدي برخوردار باشد بايد قانون اصلاح شود و معافيت مالياتي به هيچ كس داده نشود.   فرار مالياتي و اجتناب از پرداخت ماليات دو پديده‌اي است كه قدمتي طولاني دارد و دلايل متفاوتي براي آن وجود دارد. دلايل بروز اين اتفاق چيست؟ گاهي ديده مي‌شود در كشور ما فعاليت‌هايي كه به عنوان فعاليت اقتصادي صورت مي‌گيرد با شفافيت همراه نيست. مهم‌ترين بحث در اين زمينه ماليات است. ما در حوزه ماليات تبعيض‌هايي قائل شديم و معافيت‌هايي قرار داديم كه موجب شده بحث فرار مالياتي به آن اضافه شود. به عنوان مثال تعدادي از فعالان اقتصادي كه اتفاقا سهم بسزايي در توليد ناخالص داخلي دارند از معافيت مالياتي برخوردار هستند و خود قانون هم يك سري معافيت‌هايي را لحاظ كرده و آنچه كه از بحث درآمد دولت باقي مي‌ماند همان شيوه‌هاي سنتي است كه از اشخاص حقيقي و حقوقي به واسطه تبعيت از قانون يا الزام قانون مثل ماليات‌هايي كه از كارمندان و كارگران گرفته مي‌شود يا بنگاه‌هاي اقتصادي تعريف شده‌اي مثل بورس يا شركت‌هايي كه خود را به لحاظ اخلاقي الزام مي‌دانستند و مالياتشان را پرداخت مي‌كردند؛ اين تداوم دارد. اگر دولت مي‌خواهد از درآمد با ثباتي برخوردار باشد و ماليات را درآمد اصلي خود بداند نه درآمد حاصل از فروش نفت كه يك اشتباه بزرگ است بايد در اين زمينه شفافيت وجود داشته باشد. اگر دولت بخواهد از يك سلامت درآمدي برخوردار باشد بايد قانون اصلاح شود و معافيت مالياتي به هيچ كس داده نشود. تمام فعاليت‌هاي اقتصادي‌اي كه صورت مي‌گيرد مشمول ماليات شوند.    تبعات ايجاد اقتصادهاي زيرزميني چيست؟ اين مقوله در اقتصاد ما بسيار قوي است و در واقع در حدود 40درصد توليد ناخالص داخلي را اين نوع فعاليت‌ها تشكيل مي‌دهد. فعاليت‌هايي از قبيل قاچاق، پولشويي و... اين فعاليت‌ها كاملا در فرار از ماليات هستند در صورتي كه حجم وسيعي از اقتصاد را تشكيل مي‌دهند. براي جلوگيري از اقدامات آنها بحث ماليات بر ارزش افزوده مطرح است. اشتباه بزرگي كه در نحوه اجراي ماليات بر ارزش افزوده صورت گرفت اين بود كه در واردات و صادرات محصولات نظارتي صورت نگرفت و بحث براي گرفتن ماليات بر ارزش افزوده اين نبود كه دولت درآمدي كسب كند بلكه بحث اين بود كه بتواند خرج آن سازمان را پوشش دهد. نگاه دولت و اقتصاددانان نسبت به ماليات بر ارزش افزوده تغيير كرد و هر ساله رقم آن تغيير كرد كه نه تنها باعث بهبود شرايط نشد بلكه اين فرآيند مورد نظارت و كنترل قرار نگرفت و شفافيتي در اقتصاد صورت نگرفت.   آيا مي‌توان عنوان كرد كه نرخ بالاي ماليات بر درآمد منجر به افزايش فرارهاي مالياتي مي‌شود؟ ماليات‌ها در10سال گذشته در حدود 65 تا 80 درصد بوده است كه هم‌اكنون به 25 درصد كاهش پيدا كرده است و نرخ مالياتي پايين‌تر از اين معنا ندارد اما آن چيزي كه بايد در واقع دولت و مجلس به آن توجه كنند اين است كه به جاي اينكه روي نرخ مالياتي متمركز شوند روي پايه‌هاي مالياتي توجه و دقت كنند و منظور از پايه‌هاي مالياتي هم اينكه ما معافيت مالياتي را در اقتصاد حذف كنيم تا شرايط درآمدي منهاي بحث درآمد حاصل از فروش نفت حادث شود.   به نظر شما جريمه بالاي عدم پرداخت ماليات مي‌تواند به‌كاهش فرار مالياتي كمكي كند؟  اصلا اين اتفاق نمي‌تواند كمكي كند زيرا اين جريمه را هم درواقع بر قيمت‌هاي خود اضافه مي‌كنند. كمااينكه ديده شده كاسب‌ها جريمه را با افزايش قيمت براي مصرف‌كننده جبران مي‌كند و اين عوامل كارساز نيست وبايد از تجربيات دنيا براي اصلاح زيربناي قوانين خود استفاده كرده و آنها را به كار ببريم.    http://armandaily.ir/?News_Id=119424