در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا:
دوشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۴
یک کارشناس اقتصادی بیان کرد: برای اینکه بعد از اجرایی شدن برجام شاهد تغییرات محسوس در کوتاه مدت در اقتصاد کشور باشیم، می‌بایست اقداماتی در زمینه‌های بانکداری، عضویت در سازمان تجارت جهانی و... انجام می‌دادیم که از آن غافل مانده‌ایم.
حیدر مستخدمین حسینی، اقتصاددان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، درباره آثار کوتاه مدت لغو تحریمها بر اقتصاد کشور بیان کرد: من هم مثل همه کارشناسان امیدوارم که تحریمها زودتر نتیجه داده و اقتصاد کشور در مسیر منطقی، درست و متعادل قرار بگیرد و مردم از دستاوردهای لغو تحریمها زودتر بهره‌مند شوند ولی نکته‌ای که در شرایط پسا برجام باید به آن توجه کرد، نحوه اعمال مدیریت بر حوزه‌هایی است که ما در آن‌ها مورد تحریم قرار گرفته بودیم و اکنون قرار است که رفع تحریم در آن‌ها صورت بگیرد.
او توضیح داد: یکی از مهم‌ترین این موارد، نظام بانکداری و بهره‌مند شدن از امکانات نظام بانکداری بین‌المللی است. متاسفانه در این مورد باید بگویم که نظام بانکداری ما نتوانسته است خود را با شرایط دنیا وفق دهد. در دهه گذشته که ایران تحت تحریم قرار گرفته بود، نظام بانکداری در دنیا تغییرات بسیاری کرده است. یکی از مهم‌ترین این تغییرات در زمینه گرفتن کارگزاری‌ها اتفاق افتاده است.
وی بیان کرد: از آنجایی که بانک‌ها نمی‌توانند در همه جای دنیا حضور پیدا کنند، بنابراین از طریق گرفتن کارگزاری‌ها امور مربوط به بانکداری بین‌المللی را از آن طریق انجام می‌دهند. در دهه گذشته شرایط به گونه‌ای بود که بانک‌ها به راحتی کارگزاری‌های خود را انتخاب می‌کردند ولی امروز وضعیت فرق کرده است و این کارگزارای‌ها هستند که بانک‌ها را انتخاب می‌کنند و کارگزاری‌ها نیز به دیل بحث‌های مربوط به پولشویی و مسائل تروریستی برای اینکه در معرض اتهام قرار نگیرند سعی می‌کنند در انتخاب بانک‌ها دقت کنند و برای اینکه بررسی کنند و تصمیم بگیرند، با بانکی فعالیت کنند، پروسه‌ای طول می‌کشد.
این اقتصاددان بیان کرد: این موضوع مهم، توسط نظام بانکی ما تاکنون جدی گرفته نشده است و تا جایی که من اطلاع دارم اقدامی در این راستا هم انجام نشده و در نتیجه زمان می‌برد که نظام بانکداری ما بتواند با نظام بانکی دنیا تعامل بر قرار کند.
وی همچنین گفت: علاوه بر این، موضوع تسهیل در امر مبادلات تجاری و بازرگانی و تسهیل در امور صادرات واردات، یکی از مواردی است که باید زودتر مورد توجه دولت قرار بگیرد. البته بهتر بود که دولت تاکنون اقدامات ضروری در این زمینه را از جمله عضویت در سازمان تجارت جهانی را مورد توجه قرار می‌داد. همانطور که اطلاع دارید سازمان تجارت جهانی، پیمانی میان بسیاری از کشورهای جهان است و اکنون کمتر از 10 کشور در دنیا وجود دارند که وضعیت عضویت آن‌ها در سازمان تجارت جهانی هنوز تعیین تکلیف نشده و ایران هم جزو آن 10 کشور است.
مستخدمین حسینی بیان کرد: عضویت در سازمان تجارت جهانی برای «تجارت» کشورها مهم تلقی می‌شود چون شرایط و امکانات تعرفه‌ای را برای کشورها تسهیل کرده و شرایطی را ایجاد می‌کند که در یک پروسه تعیین شده و در یک تعادل عدالت‌مدار بتوانند از امکانات سایر کشورها در زمینه تجارت بهره‌مند شوند. متاسفانه ما برای عضویت در این سازمان تاکنون اقدامات لازم را انجام ندادیم و اکنون نیز نمی‌توانیم از امکاناتی که این سازمان در اختیار کشورها قرار می‌دهد بهره‌مند شویم. با این حال من امیدوارم که بعد رفع تحریمها دولت به این موضوع توجه بیشتری کند و برای تعیین تکلیف اوضاع عضویت کشور در سازمان تجارت جهانی اقدامات لازم را انجام دهد.
او در زمینه وضعیت نفت در پسابرجام بیان کرد: با توجه به اینکه بازار نفت جهان از حضور ایران و افزایش تولید نفت ایران تاثیر می‌گیرد، انتظار برای عرضه بیشتر نفت ایران باعث شده قیمت نفت پائین بیاید و با عرضه نفت ایران به بازار باز هم روند کاهشی خواهد گرفت و در نتیجه ما با مشکل کاهش بیشتر قیمت نفت هم روبه‌رو خواهیم بود.
این کارشناس حوزه اقتصادی درباره تاثیر افزایش صادرات نفت و منابع آزاد شده بر قیمت ارز در پسابرجام نیز چنین توضیح داد: اکنون قیمت نفت حدود 25 دلار است و در مقایسه با قیمت متعادل نفت که 70 دلار است فاصله چشمگیری دارد و بنابراین به نظر می‌رسد که در شرایط بعد از اجرایی شدن برجام نیز میزان ارزی که به اقتصاد ایران از طریق نفت تزریق شود نمی‌تواند باعث کاهش نرخ ارز شود.
او ادامه داد: در ضمن گرچه رئیس بانک مرکزی بیان کرده است که حدود 30 میلیارد دلار ارز ایران آزاد خواهد شد ولی ابهاماتی وجود دارد مبنی بر اینکه آیا این 30 میلیارد دلار، دریافت شده و خرج شده است یا خیر؟ اگر دریافت شده باشد نمی‌تواند زیاد امید بخش باشد. ضمن اینکه شرایط اقتصادی کشور به گونه ایست که دولت با کمبود منابع مالی روبه رو است و یکی از طرق تامین منابع مالی این است که نرخ ارز کاهش نیابد این موضوع به ویژه در پایان سال که پرداخت های دولت بیشتر خواهد بود، اهمیت قابل توجهی دارد چون به هر حال یکی از راه‌های موجود این است که منابع مورد نیاز از طریق نرخ ارز تامین شود و اگر نرخ ارز کاهش یابد تامین منابع دولت با مشکل مواجه می‌شود.
مستخدیمن حسینی در پایان تاکید کرد: بنابراین به دلیل عدم آمادگی کشور ما احتمال اینکه پس از اجرایی شدن برجام در کوتاه مدت دستاورد چشمگیری را شاهد باشیم، پائین است و بهتر است که برای مردم نیز روشن شود که برجام در زمان کوتاه مدت نتیجه قابل توجهی نداشته و احتمالا اثار آن را در بلندمدت مشاهده خواهیم کرد.