در گفتگو با امید ایرانیان:

95/08/05

نادیا صمدی :دولت یازدهم در آخرین سال تصدی خود مشغول پروسه ترمیم است  سه وزیر این کابینه در روزهای اخیر استعفا کردند و جای خود را به گزینه جدید دادند این در حالیست که از گوشه و کنار خبر می‌رسد هنوز این احتمال وجود دارد که پس لرزه تحولات به تیم اقتصادی هم برسد و جا به جاهایی را به دنبال داشته باشد هرچند که نمی‌توان منکر این واقعیت هم شد که دولت یازدهم بر موفقیت کارنامه اقتصادی خود اصرار دارد و هرگونه جابه جایی وزیران اقتصادی می‌تواند این موفقیت را با سؤال و اما و اگرهایی مواجه کندد بنابراین کسی متعجب نخواهد شد اگر تغییر و ترمیم تیم اقتصادی به بعد و "شاید وقتی دیگر " موکول شود.

این در حالیست که کم نیستند کارشناسانی که معتقدند تغییر برخی از وزیران اقتصادی نسبت به تغییر 3 وزیر به اصطلاح " استعفا داده شده"  از اولویت بیشتری برخوردار است چون حیطه عمل آن‌ها به صورت مستقیم با رفاه عمومی در ارتباط است.با این حال سخنگوی دولت روز سه نشبه به ایلنا گفت که ترکیب تیم اقتصادی دولت تغییر نمی‌کند.

اما حیدرمستخدمین حسینی کارشناس اقتصادی و معاون اسبق بانک مرکزی از جمله افرادی است که معتقد به تغییر ترکیب تیم اقتصادی دولت است. به گفته او تغییر وزیر ورزش و جوانان یا فرهنگ و ارشاد اسلامی تأثیر بر زندگی روزمره مردم دست کم در کوتاه مدت نخواهد داشت اما اگر تحولی در تیم اقتصادی به وجود می‌آمد شاید گامی به جلو در این مسیر برداشته می‌شد.

مشروح گفت‌وگوی «امیدایرانیان» با حیدرمستخدمین حسینی را در ادامه می‌خوانید:

آقای مستخدمین حسینی ، تغییرات در بدنه دولت آن هم چند ماه مانده تا پایان عمر آن صورت گرفت به نظر شما می‌توان انتظار داشت که دامنه این تغییرات به تیم اقتصادی کابینه هم برسد؟

دولت یازدهم چند ماه باقی مانده به پایان عمر خود  نسبت به تغییر وزرای فرهنگی و ورزشی اقدام کرد اما به نظر من این تحولات  به اعتقاد من ترمیم کابینه کاملاً جنبه سیاسی داشت وهدفی به نام "افزایش سطح رفاه عمومی" را دنبال نمی‌کرد چون  تغییر این وزرا هیچ تغییری در وضعیت معیشتی مردم ایجاد نخواهد کرد. در حال حاضر مهم‌ترین خواسته مردم بهبود وضعیت اقتصادی است، بنابراین دولت باید برای تحقق اهداف و نیازهای آن‌ها با ایجاد تغییرات اساسی در ترکیب وزرای اقتصادی خود تیم اقتصادی منسجمی را  برای خروج از رکود به وجود می‌آورد  اما دولت با در نظر گرفتن اهداف انتخاباتی نسبت به تغییر 3 وزرای 3 وزارتخانه ورزش و جوانان ، فرهنگ و آموزش و پرورش اقدام کرد چون این وزارتخانه‌ها از بالاترین ظرفیت‌های نیروی انسانی برخوردار هستند بنابراین در انتخابات سال آینده می‌توانند بسیار تأثیر گذار باشند. از این رو تغییرات ایجاد شده در کابینه دولت کاملاً با اهداف سیاسی صورت گرفته است. 

باتوجه به تاکید و اصرار شما به اصلاحات در تیم اقتصادی دولت ؛ کارنامه اقتصادی سه سال گذشته را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا دسترسی به رشد اقتصادی بیش از 5 درصد در بهار امسال را می‌توان دلیلی برای موفقیت دولت دانست؟

رشد اقتصادی کشور در سه ماهه اول امسال توسط مرکز آمار 4.4 درصد و از سوی بانک مرکزی 5.4 درصد اعلام شده اما گذشته از این اختلاف آماری ، رشد اقتصادی حاصل شده را بیشتر می‌توان به افزایش تولید و در نتیجه درآمدهای نفتی دانست تا رونق تولید و صنعت . به عبارت دیگر سهم نفت از این رشد اقتصادی را می‌توان بیش از  50 درصد دانست و اعلام کرد . بنابراین رشد اعلام شده برای کشور فاقد ارزش اقتصادی است. از سوی دیگر باید گفت دولت برای خروج از رکود صنایع بزرگی همچون خودروسازی تسهیلات مناسبی  در نظر گرفت و همین موضوع زمینه‌های رشد اقتصادی را در فصل بهار فراهم کرد به عبارت دیگر رشد اقتصادی با حمایت‌های دولتی حاصل آمد. نکته دیگر این که تبعات رشد به دست آمده در معیشت مردم تاثیری نداشته و به چشم نیامده است یعنی حال و روز زندگی آن‌ها تغییر محسوسی در جهت بهبود تجربه نکرده است. یعنی رشد اقتصادی تنها زمانی مؤثر و پایدار است که از توانمندی نیروی انسانی و واحدهای تولیدی حاصل شده باشد نه از خام فروشی بنابراین تنها در صورتی که دولت برنامه‌های خروج از رکود اقتصادی را جدی بگیرد و محدودیت‌های موجود در فضای کسب و کار  کاهش یابد ، میزان خدمات واحدهای صنعتی افزایش خواهد یافت و به تبع آن رشد اقتصادی پایدار در کشور ایجاد خواهد شد. فراموش نکنیم که یکی از مهمترین دلایل عمیق‌تر شدن رکود اقتصادی در ایران در سال‌های گذشته تعدیل نیروی انسانی واحدهای تولیدی است. واقعیت این است که طی سال‌های اخیر حجم سرمایه گذاری در بخش‌های داخلی و خارجی کاهش یافته بنابراین یکی از علت‌های اصلی عدم ارائه امار از حجم سرمایه گذاری داخلی و خارجی در کشور روند نزولی سرمایه گذاری خارجی به دلیل عدم موفقیت دولت در جذب آن‌ها بوده است.

قائم مقام وزیر کار از احتمال از دست رفتن 500 هزار شغل در بخش صنعت کشور خبر داده است شما وضعیت اشتغالزایی در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در حال حاضر ایران از نظر اقتصادی در شرایط رکودی سختی به سر می‌برد  در این شرایط اظهارات دولت مبنی بر این که اقتصاد از رکود خارج شده قابل قبول نیست . در ایران به جز نفت ، صنایع دیگری هم فعال هستند به همین دلیل تنها رشد این صنعت به دلیل تولید بیشتر را نمی‌توان نشانی از رشد کلیت اقتصاد در نظر گرفت.  یعنی  رشد اقتصادی که متکی به نفت حاصل شده باشد اصولاً فاقد ارزش واقعی است . در شرایطی رکودی اقتصاد هم  یکی از نتایج حتمی ، افزایش نرخ بیکاری است. براساس آمارهای رسمی در سال گذشته نرخ بیکاری  به صورت میانگین 10 درصد بود اما این رقم در سال جاری به 12 درصد افزایش یافت این در حالیست که در فرمول محاسبه نرخ  بیکاری افرادی که در هفته یک ساعت هم  کار می‌کنند در زمره شاغلان محسوب می‌شوند. با این اوصاف چگونه  دولت در حالی از بهبود وضعیت اقتصادی و رشد اقتصادی خبر می‌دهد در صورتی که نرخ بیکاری افزایش یافته است ؟ دولت می‌گوید نرخ رشد اقتصادی افزایش یافته و این رشد متأثر از افزایش تولید نفت خام و در رأس آن ارائه تسهیلات دولتی به صنایع بزرگی همچون خودروسازی است اما  تا زمانی که صنایع متوسط در بخش‌های مختلف توسعه پیدا نکند رشد اقتصادی پایدار هم ایجاد نخواهد شد. به عنوان مثال  صنعت ساختمان در رکود به سر می‌برد و  تا زمانی که رکود در این صنعت ادامه یابد دیگر صنایعی که در بخش تولید محصولات ساختمانی فعالیت می‌کنند هم گرفتار رکود باقی خواهند ماند. در حال حاضر 4 میلیون تن فولا و 20 میلیون تن سیمان در انبارها ذخیره شده بنابراین همه این شواهد بیانگر آن است که اقتصاد کشور در رکود به سر می‌برد.

تازه‌ترین آمارها بیانگر تنزل سه پله‌ای وضعیت شاخص کسب و کار در کشور است، علت این تنزل رتبه را چه می دانید؟

ما در حال حاضر با محدودیت‌های جدی در فضای کسب و کار کشور مواجه هستیم یعنی  هنوز در دولت و مجلس اراده جدی برای خروج از معضل محدودیت فضای کسب و کار صورت نگرفته است. به عنوان مثال در زمینه فعالیت‌های مربوط به آی سی تی فعالان همچنان نیاز به مجوز دارند.