در گفتگو با روزنامه آسمان آبی:

1396/05/01

داستان موسسات مالی این روزها شهره عام و خاص شده و کار چنان بالا گرفته که بحث طرح سوال از رئیس جمهوری هم مطرح می شود؛ از سوی دیگر به طور دائم کارشناسان و مسئولان از لزوم رسیدگی به این موضوع و کاهش سود سپرده های بانکی می گویند.

به گزارش "آسمان آبی"، پیش بینی وضعیت این روزهای موسسات مالی و اعتباری کار دشواری نبوده و سال ها پیش در قالب قانون برنامه پنجم توسعه در سال 90 و پس از آن در برنامه ششم، تاکید شده بود که بانک مرکزی به وضعیت چنین موسساتی ورود کرده  و آن ها را با همکاری سایر دستگاه ها ساماندهی کند. حال شرایط بدین شیوه پیش رفته که عده ای از سپرده گذاران موسسات مالی در دریافت سود و اصل پول خود دچار مشکلات عدیده شده اند، عده ای نیز از برخوردهای سلیقه ای و غیر منطقی صورت گرفته گلایه داشته و اعتماد خود را به نظام بانکی کشور از دست داده اند، موضوعی که در صورت شیوع می تواند اثراتی بسیار نامطلوب و جبران ناپذیر در اقتصاد کشور برجای گذارد.

به مردم آدرس غلط ندهید

حیدر مستخدمین حسینی، معاون اسبق حقوقی بانک مرکزی، در گفت و گویی با خبرنگار ما در ارتباط با بحث موسسات مالی و اعتباری می گوید:"از دیرباز و حتی از منشور کوروش تاکنون بحث حفظ و صیانت از دارایی های مردم و تاثیر حکومت ها در این زمینه مورد توجه قرار گرفته و بر اهمیت سیاست گذاری مالی تاکید شده است"

او همچنین عنوان می کند :" دولت و بانک مرکزی در کشورهای مختلف با سیاست گذاری های خود نوعی ایمنی ذهنی و اعتماد را در افکار عمومی شکل می دهند تا بدین ترتیب مردم بخشی از درآمد خود را نزد بنگاه هایی که حافظ منافع آن ها خواهند بود به امانت بگذارند، حال اگر سیاست های مالی در کشوری به اشتباه پایه گذاری شده باشد طبیعی است که در میان مدت یا بلندمدت آسیب هایی جدی برجا خواهد گذاشت و موجب سلب اعتماد مردم از حکومت می شود."

 مستخدمین حسینی ادامه می دهد:" در شرایطی که حکومتی با یک دستفروش برخوردی شدید و جدی دارد، حضور و فعالیت موسسات مالی اعتباری متعدد در معابر اصلی شهرها گویای آن است که دولت آن ها را تایید کرده، موضوعی که در نهایت به اعتماد مردم به این نهادها منجر می شود. اما اگر زمانی مشکلی در ارتباط با فعالیت موسسات مذکور ایجاد شود، نمی توان گفت که مردم مقصر هستند. به هر حال این موسسات به شیوه های مختلف دارای مجوزهای خاص خود بوده اند و حال اگر مشکلی ایجاد شده نباید به مردم اطلاعات غلط داد و باید مدیرانی که موجب بروز چنین مشکلاتی شده اند مورد بازخواست قرار گیرند."

معاون اسبق حقوقی بانک مرکزی در عین حال از اخطارهایی که کارشناسان اقتصادی از ابتدای دولت یازدهم داده اند یاد کرده و می گوید :"از ابتدای دولت بارها اعلام کردیم که نرخ سود بالاتر از تورم، در آینده مشکل آفرین خواهد بود و در شرایط رکود این گونه سیاست گذاری ها می تواند اثرات تخریبی به دنبال داشته باشد، اما متاسفانه این اخطارها مورد توجه قرار نگرفت و شرایط حتی بانک های دولتی را در فضای رقابتی به سمت ارائه سود بیشتر سوق داد و حال اگر دولت، مجلس و قوه قضائیه این روند را متوقف نکنند این احتمال وجود دارد که بازارهای مالی دچار بحران شوند."

برخوردهایی که تابع هیچ منطقی نیست

اما در کنار کارشناسان بانکی و مسئولان، مردم نیز نقدهای متعددی به شرایط پیش آمده دارند.شاهین مستوفی از جمله سرمایه گذاران موسسه مالی- اعتباری فرشتگان است که پیش از این نیز سابقه سرمایه گذاری در بانک های مختلف را داشته و با این فضا بیگانه نبوده است.او که در بازپس گیری سرمایه خود از این موسسه با مشکل مواجه شده در گفت و گویی با "آسمان آبی" از تجربیات خود گفته و بر اثرگذاری سود بالای بانکی در رکود اقتصادی حاکم یاد می کند.

مستوفی با اشاره به روندی که طی سال های گذشته دنبال و موجب اعتماد سرمایه گذاران به این موسسه شده، می گوید:"زمانی که بانک مرکزی نسبت به فعالیت و تبلیغ یک موسسه مالی هیچ گونه واکنشی ندارد اعتماد مردم نیز جلب شده و به دنبال دریافت سودهای بالا، آن ها تشویق و ترغیب می شوند که حجم سرمایه خود را افزایش دهند، اما پس از مدتی برخوردی چندگانه با سرمایه گذاران صورت گرفته و سلیقه ای برخورد می شود. از سوی دیگر وعده پرداخت ارقامی از سوی بانک مرکزی داده می شود که شاید با اصل سرمایه افراد تطبیق چندانی نداشته باشد. در نهایت نیز به سرمایه گذاران کلان گفته می شود امکان پرداخت سرمایه شما وجود نداشته و می توانید شکایت کرده یا فکر کنید پول شما را در خیابان سرقت کرده اند.این اتفاق در حالی رخ می دهد که طی ماه های گذشته برخی از سرمایه گذاران کلان، سرمایه خود را به چند بخش تقسیم کرده و تاکنون پول خود را گرفته اند. این سرمایه گذار در عین حال عنوان می کند:" حتی در دوره ای در یک روز و یک ساعت در یکی از شعب این موسسه دوحساب با مبلغ یکسان برای فرزندانم ایجاد کردم، اما اکنون بدون اینکه کوچک ترین تفاوتی میان مبلغ یا شرایط این دو حساب وجود داشته باشد برای یکی از آن ها مبلغ 500 هزار تومان را نزد موسسه نگه داشته اند و برای دیگری بالغ بر یک میلیون و 500 هزار تومان نزد موسسه مانده و هیچ توضیح قانع کننده ای هم داده نمی شود." او با بیان اینکه اگر این مبلغ را در موسسات مالی سرمایه گذاری نمی کرد این احتمال وجود داشت که از آن برای گسترش کسب و کار خود بهره گرفته و برای چندین خانوار هم اشتغال ایجاد کند، می گوید:" حتی اگر این پول را پیاز هم خریده بودم یا آن را در دوران قبل از افزایش نرخ دلار در بازار ارز سرمایه گذاری می کردم اکنون شرایطی به مراتب بهتر داشتم."مستوفی همچنین می گوید:" در سال های اخیر بهره های بالای بانکی موجب شد بخش قابل توجهی از فعالیت ها در صنف ما از رونق افتاده و دچار رکود شویم، اما شاید اگر این سرمایه ها در هر جایی غیر از دلالی و بانک ها صرف می شد یا حتی اگر این اطمینان وجود داشت که بانک ها این سرمایه را صرف امور تولیدی کرده اند اکنون شرایطی اقتصادی کشور به مراتب بهتر از این بود.حال افرادی به دنبال وضعیت ایجاد شده دچار مشکلات عدیده ای چون طلاق و فروپاشی بنیان خانواده شده یا حتی خودکشی کرده اند از سوی دیگر وضع اقتصاد کشور نیز در شرایط نابسامان قرار گرفته است. در چنین شرایطی اگر به شخصه از ابتدا روند فعلی را حدس می زدم قطعا هیچ گاه حاضر به سرمایه گذاری در این موسسات نمی شدم ولو اینکه سودی بسیار بالا را پیشنهاد دهند."