توضیحات

تاریخ ایجاد در 05 تیر 1392

در گفتگو با خبرگزارى دنياى صنعت، به تاریخ چهارشنبه 5 تیرماه 1392

درآمد نفتی بانک مرکزی را وابسته کرده است، نظارت بر عملکرد سازمان هایی همانند بانک مرکزی در چارچوب قانون صورت می گیرد و قانون هم براساس وظایفی که برای برخی از سازمان ها در نظر گرفته مورد بازخواست قرار می گیرد مثلا کمیسیون اصل 90 مجلس شوراى اسلامی یا دیوان محاسبات و حتی هیات نظارت بر بانک مرکزی که هیات کاملا قانونی است براساس چارچوب قانون تعیین وبرهمان مبنا هم عملکرد یک سازمان را مورد بررسی قرار می دهند. این نهادهای ناظردر واقع بر فعالیت هایی که بانک مرکزی در طول یکدوره مشخص انجام داده نظارت می کنند و اگر بانک مرکزی خارج از وظایف خود فعالیت کرده باشد یا تخلفی انجام دهدکه از چارچوب وظایف پولی و بانکی بر عهده بانک مرکزی گذاشته شده باشد، خارج و یا حتی فعالیت به اصطلاح آن سازمان هایی که ناظر بر نظارت این دستگاه هستند به صرفه نباشد گزارش خودشان را ارائه می کنند. ارائه این گزارش هم با اطلاع خو دبانک مرکزی صورت می گیرد یعنی بانک مرکزی یکسری گزارشاتی را تهیه می کند وبه اطلاع ناظران می رساند البته  ناظرين قبل از ارائه گزارش ، از بانک مرکزی در کمیسیون اصل 90  يا ركن هاى ديگر مقام هاى ناظردعوت می کنند تا شکایات یا گزارشاتی که عدم تطبیق عملکرد بانک مرکزی با مقررات یا قوانینی  كه در بودجه لحاظ شده باشدرا توضیح دهند. در مجموع اگر ثابت شود که این تخلف در چارچوب وظایفی که آن بانک در نظر گرفته باشد برخورد قانونی هم صورت می گیرد. البته استقلال بانک مرکزی ریشه های تاریخی اقتصادی دارد ریشه های تاریخی و اقتصادی را باید منوط کرد به مواردی که دقیقا در چارچوب وظایف بانک مرکزی وبرنامه هایی که در قالب قوانین مجلس شورای اسلامی تعریف شده است قرار دارد یاخيرو حتی این برنامه ها اجرا می شود یا خیر که چنانچه اجرا نگرديد، قطعا"  تخلف محرز خواهد بود. در همه جای دنیا مدلی که برای اعمال نظارت بر عملکرد بانک مرکزی تعیین می کنند بر این مبنا است که دور از شبهات سیاسی باشديعنى رییس بانک مرکزی در واقع سیاسی عمل نکند که این در واقع یکی دیگر از ویژگی های استقلال بانک مرکزی محسوب می شود. رییس جمهورباید دوره خدمت رییس بانک مرکزی را به نحوی مشخص کند که هم زمان با رفتن رییس دولت، رییس بانک مرکزی عوض نشود و بر مسند خود با فاصله حداقل یک سال بماند تا شبهه به وجود نیاید و کار را در شرایطی پیش برند که ایده های خود را به فردی که از طرف دولت انتخاب شده است، منتقل کند. اما نکته اى  که مطرح می توان کرد ریشه های تاریخی بحث استقلال بانک مرکزی چیست؟ واقعیت این است که اقتصاد ما بيش از ٧٠ درصدش وابسته به در آمد نفتی است و براساس نفت اقتصاد کشور ما اداره می شود و تا زمانی که به این شدت نفت به اقتصاد ما وابسته است ،مطرح کردن بحث استقلال بانک مرکزی دور از ذهن است و قابلیت اجرای آن وجود نخواهد داشت. به واقع تا زمانی که امور اقتصادی کشور به دست دولت باشد استقلال بانک مرکزی غیر واقع بینانه است. زمانی که منابع بانک مرکزی از طرف دولت تامین شود دولت به آن فرمان خواهد داد که چه اموری را انجام خواهد داد و این درجه فرمانش را نیز هم بیش از 70 درصد اقتصاد ما را شکل داده یعنی وقتی مدیریت اقتصادی ما وابسته به نفت است و آن هم 70 تا 75 درصد بنابراین بحث استقلال بانک مرکزی را مطرح کردن امری غیر واقع بینانه است. بحث استقلال بانک مرکزی زمانی می تواند به طور واقعی مطرح شود که اقتصاد ما از تک درآمدی بودن و وابسته بودن به نفت خارج شویم و در طی یک دوره و به میزانی هم که خارج بشود درجه استقلالش هم افزایش پیدا خواهد کرد. به درستی می توان گفت آن بخش از اقتصاد ما که به نفت وابسته نیست بانک مرکزی نیز می تواند استقلال عمل داشته باشد.